سنگ ابسيدين

سنگ ابسيدين

سنگ ابسيدين (Obsidian) يك نوع شيشه آتشفشاني طبيعي و نوعي سنگ آذرين ميباشد كه زماني گدازه بيرون رانده شده از يك آتشفشان به سرعت با كمترين رشد كريستال سرد مي شود، تشكيل مي گردد. در بيشتر موارد سنگ ابسيدين در بخش سطحي خاك جامد مي شود. شيشه هاي آتشفشاني كه در زير آب تشكيل شده اند، نام هاي جايگزيني همانند تاكيليت و هيالوكلاستيت دارند. استفاده از «شيشه آتشفشاني» به جاي «ابسيدين» قطعاً اشتباه نيست، اما بايد برعكس آن نيز مراقب باشيد – شيشه آتشفشاني هميشه ابسيدين نيست.

ابسيدين داراي تاريخي به قدمت بشريت است. كتاب تاريخ طبيعي نويسنده رومي پليني بزرگ شامل چند جمله در مورد يك شيشه آتشفشاني به نام ابسيدين (lapis obsidianus) است كه به علت شباهت آن به سنگي كه توسط Obsidius (يك كاشف رومي) در اتيوپي يافت شد، به اين نام نامگذاري گرديد.

مشخصات سنگ ابسيدين

سنگ ابسيدين داراي همان سختي شيشه، يعني 5 تا 5.5 در مقياس Mohs مي باشد. بافتي صاف و يكنواخت، شكننده با شكستگي صدفي و لبه هايي تيز بوده كه معمولا در رنگ سياه ديده مي شود. فاقد لايه بندي، رخ، فولياسيون، بلورنمايي است. ابسيدين يك سنگ آذرين بوده كه هنگامي مواد مذاب آنقدر سريع سرد مي شوند كه اتم ها قادر به چيدمان خود در يك ساختار بلوري نيستند، تشكيل مي گردد. درنتيجه اين يك ماده آمورف (بي شكل) و فاقد فرم كريستالي است كه بعنوان “مينرالوئيد يا كاني وار ” شناخته مي شود.

از لحاظ تركيب شيمايي، ابسيدين اغلب از SiO2 (دي اكسيد سيليكون)، اغلب هفتاد درصد وزني يا بيشتر تشكيل گرديده است. اكثر ابسيدين ها تركيبي شبيه به ريوليت و گرانيت دارند. گرانيت ها و ريوليت ها مي توانند از همان ماگماي ابسيدين تشكيل شوند و اغلب از نظر جغرافيايي با ابسيدين مرتبط هستند. به ندرت شيشه هاي آتشفشاني با تركيبي شبيه بازالت و گابرو يافت مي شود. اين سنگ هاي شيشه اي «تاكيليت tachylyte» نام دارند.

جهت مطالعه ادامه مطلب كليك كنيد