ساز بلز و ويژگي هاي آن

بلز چيست؟

ساز بلز يكي از سازهايي است كه در كلاس موسيقي كودك مورد استفاده قرار مي گيرد. بلز از خانواده سازهاي كوبه اي يا همان پركاشن محسوب مي شود. مدل هاي كوچك و رنگي اين ساز مخصوص كودكان طراحي شده است.

بلز يا گلوكن اشپيلز به معناي زنگ‌ها يا زنگوله‌ها است. به انگليسي با عبارت Xylophone ناميده مي شود. مدل رنگي بلز مخصوص كودكان مي باشد. ساز بلز شكل كوچك و ساده‌ شده ساز زايلوفون است. غالبا در آموزش موسيقي به كودكان از اين ساز مي توان استفاده نمود.

ساختار ساز بلز

ساختمان بلز بسيار ساده است. و از  تيغه و قطعات فلزي كوچك و رنگي با طول‌ هاي مختلف، ساخته شده است. و اين تيغه‌ها و قطعات فلزي همانند كليدهاي پيانو در كنار هم قرار مي‌ گيرند. در اين‌ صورت، نوازنده به كمك مضراب و با ضربه زدن روي اين تيغه‌ هاي رنگي مي‌ نوازد. و هر يك از اين تيغه‌ها صداي يك نت موسيقي را توليد مي‌ نمايند. به‌همين دليل، ساز بلز مي‌ تواند از سنين پايين در اختيار كودكان قرار بگيرد تا كودك با دنياي زيباي موسيقي آشنا شده و از آن لذت ببرد. به همين دليل است كه ساز بلز براي كودكان يك ساز عالي و مناسب محسوب مي شود.

مضراب در بلز

گلوكن اشپل نام آلماني براي زنگ است كه در اركستر بسيار رايج است.

اين ساز دو رديف تيغه هاي فلزي دارد كه با نظم كلاويه هاي پيانو چيده شده اند. گلوكن اشپل قديمي ترين ساز ضربي مضرابي است كه در قطعات موسيقي قرن نوزده از آن استفاده شده و صدادهي آن دو اكتاو بالاتر از نت نويسي آن است. بعضي آهنگشازان، از جمله شوئنبرگ در پنج قطعه براي اركستر اين ساز با صدادهي واقعي آن، نت نئيسي كرده اند. گلوكن اشپل فقط در يك اندازه ساخته مي شود. اين ساز با دو مضراب نواخته مي شود، اگرچه بعضي نوازندگان از تكنيك دو مضراب در هر دست استفاده مي كنند. گلوكن اشپل تنها سازي است كه در نواختن آن از مضراب برنجي استفاده مي شود و به همين دليل صداي آن بسيار درخشان و پر صدا است. استفاده از مضراب هايي با سر چوبي، پلاستيكي يا كائوچويي نيز در اين ساز رايج است.

ابعاد و اندازه هاي ساز گلوكن اشپيل به شرح زير است:

• عرض: 5/2 تا 1/3 سانتي متر
• ضخامت: 5/0 تا 1 سانتي متر
• ابعاد: حدودا 76 در 46-36 سانتي متر
• ارتفاع: 5 تا 8 سانتي متر

استند در ساز بلز يا گلوكن اشپيل

استند فلزي؛ ارتفاع قابل تنظيم (81 تا 94 سانتي متر)، اغلب روي چرخ ها قرار مي گيرد. اسـتند گلوكن اشپيل باز، مقداري در داخل كيس (محفظه) محصور مي باشد. گلوكن اشپيل ميزي جهت نواختن روي ميز خاصي قرار مي گيرد.

اكتاو در ساز بلز چيست؟

اگر بخواهيم به زبان خيلي ساده معناي اكتاو را بگوييم يعني از يك نت آغاز كنيم. و به همان نت برسيم براي مثال فرض نماييد نتها را از نت دو آغاز مي نماييم و به نت دو ختم مي كنيم.

به مثال زير توجه داشته باشيد:

يك اكتاو: دو – ر – مي – فا – سل – لا – سي – دو (در اينجا از نت دو آغاز نموده ايم)

يك اكتاو: مي – فا – سل – لا – سي – دو – ر – مي (با نت مي شروع كرده ايم)

دو اكتاو: سي – دو- ر – مي – فا – سل – لا – سي – دو – ر – مي – فا – سل – لا – سي (با نت سي آغاز كرده ايم)

ويژگي هاي ساز بلز براي كودكان

• ساز بلز ابتدايي‌ ترين و ساده‌ ترين انواع سازهاي موسيقي محسوب مي‌شود كه يادگيري آن براي كودكان بسيار مناسب است.
• در اين ساز، اصوات با فركانس‌ هاي مختلف توليد مي‌شوند كه هر كدام آن‌ها صداي نت خاصي را دارند.
• تيغه‌ هاي فلزي رنگي كوچك با طول‌ هاي متفاوت تعبيه شده است. كه فركانس آن‌ها با يكديگر متفاوت مي‌ باشد. و صداهاي مختلفي دارند.
• هر رنگ از تيغه‌ ها در بلزهاي استاندار نت مخصوصي را ايجاد مي‌ نمايند. و كودكان با توجه‌ به رنگ تيغه‌ هاي ساز بلز مي‌ توانند صداي هر نت را بياموزند.
• غالبا كودكان در ابتدا دوره‌هاي موسيقي را با اين ساز شروع مي‌ كنند.
• اين ساز كوچك‌ شده ساز زايلوفون است. و معمولا داراي يك اكتاو يا بيشتر مي‌ باشد.

استفاده از ساز بلز براي كودكان

همانطور كه اشاره شد. اين ساز از تعدادي تيغه فلزي با اندازه‌هاي مختلف ساخته شده است. و هر يك از اين تيغه‌ ها براي نت خاصي طراحي شده‌اند. در اين‌صورت با ضربه زدن روي آن‌ها صداي آن نت توليد مي‌ شود.

اما چرا اين ساز در موسيقي كودكان استفاده مي‌شود؟ در واقع شكل و ساختمان ساده اين ساز به نوعي طراحي شده است. تا كودكان بتوانند راحت‌ تر با آن ارتباط برقرار داشته باشند. از طرفي، نوازندگي ساز بلز با ضربه‌ زدن انجام مي‌ گيرد. و ايجاد ضربه براي كودكان بسيار جذاب مي باشد. همانطور كه گفته شد در ساخت اين ساز از رنگ‌ هاي مختلفي استفاده مي‌ شود. و اين مسئله علاوه‌ بر اينكه براي كودكان جذاب مي باشد، يادگيري نت‌ها را نيز براي آن‌ ها آسان‌ تر مي‌ نمايد. همچنين اندازه اين ساز به‌ صورتي است. كه نواختن آن نيز براي كودكان راحت‌ تر مي باشد.  يكي از ويژگي‌ هاي مهم ساز بلز براي كودكان اين است. كه اين ساز ساده و كودكانه است و نيازي به كوك كردن ندارد.

جهت مطالعه ادامه مطلب ساز بلز و ويژگي هاي آن كليك كنيد