آشنايي با آلات موسيقي
سازهاي موسيقي (ايراني و خارجي) انواع گوناگوني دارند. كه با توجه به نحوه نواختن، شكل ظاهري و در كل بدنه اصلي ساز به چندين دسته تقسيم مي گردند. در اين مقاله در مورد آشنايي با آلات موسيقي صحبت خواهيم كرد.
- سـازهاي زهي
- سازهاي بادي
- سازهاي كوبهاي
- سـازهاي صـفحه كليددار و الكترونيك
سازهاي زهي
اگر تا حدودي آشنايي با آلات موسيقي داشته باشيد متوجه خواهيد شد كه سازهاي زهي سازهايي مي باشند. كه در آن ها صدا از لرزش زه يا تار يا سيم تشكيل مي شود. اغلب با زخمه زدن يا ضربه زدن يا كشيدن آرشه بر روي اين زهها صداي دلخواه از ساز توليد مي شود. سازهاي زهي را به شكلهاي گوناگون بخش بندي كرده اند. زه صداها به ۲ دسته زخمه اي و مركب تقسيم مي گردند. زه صداهاي زخمه اي دستهاي از زه صداها مي باشند كه در آن ها با زخمه زدن با انگشت يا مضراب بر عامل لرزنده، صدا توليد مي گردد. زه صداهاي مركب خانواده اي از زه صداها مي باشد. با محملي براي زهها و تشديد كننده اي كه از جدايي ناپذير ساز هستند.
سازهاي زهي زخمهاي
- تار
- سه تار
- دوتار
- تنبور
- ديوان
- بربط يا عود
- چنگ
- سنتور
- قانون
- قيچك
- كمانچه
- گيتار
- ويلن
- ويولا يا ويلن آلتو
- ويلنسل
- بالالايكا
- ماندولين
سازهاي بادي
سازهاي بادي سازهايي مي باشند كه در آن ها صدا از دميدن در جسمي تشكيل مي گردد. اغلب در اين جسم سوراخ هايي تعبيه مي نمايند. كه با گرفتن و رها كردن اين سوراخ ها صداي دلخواه از ساز در مي آيد. سازهاي بادي از اولين آلات موسيقي بوده اند كه به دست بشر ساخته شدند. انسان هاي قرون پيشين آموخته بودند كه بوسيله دميدن در مخروط، برگ، يا حتي شاخ حيوانات مي توانند صدايي بلند و بوقي همانند توليد نمايند. آنها توسط اين دانش به ساختن سازهاي بادي كنوني پرداختند.
ريشه ي سازهاي بادي كنوني از همان سازهاي بادي اوليه مي باشد. كه از لحاظ ساختمان و چگونگي توليد صدا به دو دسته ي چوبي و برنجي تقسيم مي گردد. در ضمن اصطلاح «چوبي» يا «برنجي» به اين معنا نميباشد كه آن ساز از چه جنسي ساخته شده است. بلكه اين طبقه بندي بر پايه چگونگي و روش توليد صدا در دهني آنها مربوط است. براي مثال فلوت جزء سازهاي بادي چوبي محسوب مي شود. البته كه بدنه آن از فلز مي باشد. يا فلوت ريكوردر كه در گذشته رايج تر بوده و از چوب ساخته شده است، در حال حاضر نيز براي آموزش موسيقي به كودكان رواج دارد. و از پلاستيك مي سازند. اما جزو سازهاي بادي چوبي مي باشد.
1- سازهاي بادي چوبي
- ساز بادي چوبي بي زبانه يا بي قميش
توليد صدا در اين سازها از طريق برخورد هوا با تيغه هوايي كه در بدنه آنها وجود دارد صورت ميپذيرد. اين سازها اكثرا لوله يا مجراي توخالي مي باشند كه در آن ستوني از هوا توسط دميدن نوازنده در دهني (مانند ني) يا تيغه هوائي همانند فلوت به ارتعاش در مي آيد.
- ساز بادي چوبي زبانهدار يا با قميش
توليد صدا در اين سازها از راه دميدن هوا و به حركت در آمدن و ارتعاشات قسمت كوچكي كه از جنس ني يا پلاستيك مي باشد (قميش – زبانه) صورت مي گيرد. همانند كلارينت كه اجراي نت هاي گوناگون و تغيير ارتفاع صدا در آن با باز و بسته نمودن كليدها يا حفره و سوراخ هاي هوايي (براي بلند وكوتاه كردن طول لوله تشديد كننده) صور مي گيرد.
2- سازهاي بادي برنجي
سازهاي بادي برنجي كه در گدشته از مس مي ساختند. اما در حال حاضر از برنج ساخته مي شود. در اين دسته از سازها توليد صدا از راه لرزش سريع لب هاي نوازنده در داخل كاسه دهني حاصل مي گردد. در سازهاي اين خانواده نيز از سوردين به منظور تضعيف صدا و تغيير رنگ صوتي ساز مورد ستفاده قرار مي گيرد. سوردين در اين سازها قطعه اي مخروطي از چوب يا پلاستيك مي باشد كه در دهانه انتهايي ساز قرار داده مي شود.
سازهاي بادي چوبي
- فلوت ريكوردر
- فلوت
- ابوا
- كلارينت
- ترومپت
جهت مطالعه ادامه مطلب كليك كنيد